Δυσκοιλιότητα: Αντιμετώπιση για άμεση ανακούφιση!

 

Τι είναι η δυσκοιλιότητα;

Η δυσκοιλιότητα είναι ένα κοινό πρόβλημα που περιλαμβάνει ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω:

• Σκληρά κόπρανα (κοπρόλιθοι)
• Μικρή ποσότητα κοπράνων
• Δυσκολία στην αφόδευση
• Αφόδευση λιγότερο από 3 φορές την εβδομάδα

Πώς προκαλείται η δυσκοιλιότητα;

Η δυσκοιλιότητα προκαλείται από:

• Ανεπιθύμητες ενέργειες φαρμάκων
• Κακή διατροφή (δίαιτα χωρίς φυτικές ίνες και λίγα υγρά)
• Νόσους του πεπτικού συστήματος
• Έλλειψη σωματικής (φυσικής) άσκησης (αν κάθεστε όλη μέρα μπροστά στον υπολογιστή ή στον καναπέ, μην περιμένετε να κινηθεί φυσιολογικά το έντερό σας!)

Τι συμπτώματα να προσέξω;

Τα παρακάτω συμπτώματα που συνοδεύουν την δυσκοιλιότητα είναι σημεία σοβαρότερης υποκείμενης νόσου και θα πρέπει να απευθυνθείτε στον γαστρεντερολόγο σας:

• Αίμα στην τουαλέτα ή στο χαρτί της τουαλέτας, μετά την κένωση
• Πυρετός
• Απώλεια βάρους
• Αίσθημα κόπωσης

Τι μπορώ να κάνω για άμεση ανακούφιση; Πώς να ενεργηθώ άμεσα;

Εάν έχετε δυσκοιλιότητα, μπορείτε να:

• Τρώτε τροφές που έχουν πολλές φυτικές ίνες. Καλές επιλογές είναι τα εξής: φρούτα (ακτινίδια ή δαμάσκηνα), λαχανικά, χυμός δαμάσκηνου, δημητριακά. Το καλύτερο φάρμακο για την δυσκοιλιότητα είναι η διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες.
• Το πρωί, πίνετε καφέ, τσάι ή κάποιο άλλο αφέψημα ή ποτό που περιέχει καφεΐνη. Όμως στη διάρκεια της ημέρας μην πίνετε πολλούς καφέδες διότι έχουν διουρητική δράση και αφυδατώνουν τον οργανισμό επιδεινώνοντας τη δυσκοιλιότητα
• Πίνετε άφθονο νερό και άλλα υγρά
• Όταν αισθάνεστε την ανάγκη να πάτε στην τουαλέτα, πηγαίνετε στην τουαλέτα. Μην το αναβάλλετε.
• Για άμεση ανακούφιση, μπορείτε να λάβετε καθαρτικά, αφού προηγουμένως συμβουλευτείτε τον γαστρεντερολόγο σας για το είδος των καθαρτικών, επειδή κάποια καθαρτικά οδηγούν μακροχρόνια σε αδράνεια του εντέρου και τελικά δεν δρουν.
• Μην καταναλώνετε βότανα ως συμπληρώματα που πουλάνε στα φαρμακεία ή αφέψημα βοτάνων από μόνοι σας χωρίς να συμβουλευθείτε προηγουμένως τον γαστρεντερολόγο σας

Πώς δρούνε τα φάρμακα για τη δυσκοιλιότητα (καθαρτικά);

Τα φάρμακα για τη δυσκοιλιότητα (καθαρτικά) δρούνε με διάφορους τρόπους και η αποτελεσματικότητα του κάθε καθαρτικού διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο. Σε γενικές γραμμές, τα καθαρτικά που αυξάνουν τον όγκο των κοπράνων (συμπληρώματα φυτικών ινών) είναι τα πιο ασφαλή για μακροχρόνια χρήση. Αντίθετα, τα καθαρτικά που διεγείρουν την κινητικότητα του εντέρου (πχ αυτά που περιέχουν σέννα) είναι τα πιο δυσμενή για τον οργανισμό και θα πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο περιστασιακά και όχι σε τακτική βάση.

Είδος καθαρτικού (Παράδειγμα)	Μηχανισμός δράσης	Ανεπιθύμητες ενέργειες
Αλατούχα και ωσμωτικώς δρώντα (Γάλα μαγνησίας, υπόθετα γλυκερίνης, Duphalac, Importal, Tanilas)	Μαζεύουν υγρό μέσα στο έντερο από τους παρακείμενους ιστούς ώστε να διευκολύνουν τη διέλευση των κοπράνων	Φούσκωμα, μετεωρισμός, αέρια, κράμπες, διάρροια, ναυτία, δίψα. Το Duphalac αντενδείκνυται σε πάσχοντες από σακχαρώδη διαβήτη
Αυξάνοντα τον όγκο των κοπράνων (σκευάσματα φυτικών ινών όπως Psyllium Husks Fibre, Benefibra, Effecol Fiber κ.ά.) To Psyllium Husks Fibre περιέχει 5,8 γρ. φυτικών ινών ανά 1 κουταλιά της σούπας. Λαμβάνεται με 1 ποτήρι (250 mL) νερό ή άλλο υγρό, έως 30 γρ. την ημέρα σε διαιρεμένες δόσεις. Περιλαμβάνεται στις ενδεικνυόμενες θεραπείες για τη σπαστική κολίτιδα με δυσκοιλιότητα και μετεωρισμό στα αναθεωρημένα Κριτήρια Ρώμης IV 2016	Απορροφούν νερό σχηματίζοντας μαλακά κόπρανα με αυξημένο όγκο, προκαλώντας φυσιολογική σύσπαση (αυξημένη κινητικότητα) των μυών του εντέρου	Φούσκωμα, μετεωρισμός, αέρια, κράμπες, επιδείνωση της δυσκοιλιότητας αν δεν λάβει κάποιος ταυτόχρονα πολύ νερό
Μαλακτικά των κοπράνων (Παραφίνη ή παραφινέλαιο, Nujol)	Ενυδατώνουν τα κόπρανα διευκολύνοντας την κινητικότητα του εντέρου χωρίς ενδοκοιλιακή πίεση	Ηλεκτρολυτικές διαταραχές σε μακροχρόνια λήψη
Διεγείροντα την κινητικότητα του παχέος εντέρου (Dulcolax, καστορέλαιο, Ex-Lax, X-prep)	Διεγείρουν τη σύσπαση των εντερικών μυών ώστε να προωθήσουν το εντερικό περιεχόμενο προς τον πρωκτό	Τεινεσμός, κράμπες, διάρροια, ναυτία, αποχρωματισμός ούρων
Διεγείροντα την κινητικότητα του ορθού (Dulcolax, καστορέλαιο, Ex-Lax, X-prep)	Διεγείρουν τη σύσπαση των εντερικών μυών ώστε να προωθήσουν το εντερικό περιεχόμενο προς τον πρωκτό	Ερεθισμός του ορθού, διαταραχές του στομάχου, κράμπες
Περισσότεροι του ενός μηχανισμοί δράσης (Cooper enema, Fleet Phospho-Soda, Fortrans, Klean-prep, Eziclen)	Συνδυαστική δράση: Χρησιμοποιούνται για την προετοιμασία για κολονοσκόπηση	Ηλεκτρολυτικές διαταραχές και οξεία φωσφωρική νεφροπάθεια έχουν αναφερθεί για το Fleet Phospho-Soda (FDA black box warning)

Πότε να απευθυνθώ στον γαστρεντερολόγο;

Για την αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας, απευθυνθείτε στον γαστρεντερολόγο σας όταν:

• Τα συμπτώματά σας εμφανίζονται για πρώτη φορά
• Δεν έχετε καμία κένωση για λίγες ημέρες
• Το πρόβλημα υποτροπιάζει και διαρκεί για περισσότερες από 3 εβδομάδες
• Έχετε σκληρά κόπρανα που δεν βγαίνουν (κοπρόλιθοι)
• Η δυσκοιλιότητα συνοδεύεται από πόνο
• Έχετε κάποιο άλλο σύμπτωμα που σας ανησυχεί

Υπάρχουν εξετάσεις που μπορώ να κάνω για τη δυσκοιλιότητα;

Ο γαστρεντερολόγος σας θα σας υποδείξει τις κατάλληλες εξετάσεις που περιλαμβάνουν εξέταση του παχέος εντέρου με κολοσκόπηση (ή κολονοσκόπηση), ή απεικονιστικό ακτινολογικό έλεγχο με ακτινογραφία, βαριούχο υποκλυσμό, ή αξονική τομογραφία.

Μπορεί να προληφθεί η δυσκοιλιότητα;

Μπορείτε να μειώσετε τις πιθανότητες να πάθετε δυσκοιλιότητα:

• Ακολουθώντας διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες. Μπορείτε να δείτε την περιεκτικότητα κάθε τροφίμου σε φυτικές ίνες κάνοντας κλικ εδώ
• Καταναλώνοντας καφεΐνη το πρωί
• Πίνοντας αρκετό νερό και υγρά κατά τη διάρκεια της ημέρας
• Πηγαίνοντας στην τουαλέτα σε τακτικές ώρες κάθε μέρα (κατά προτίμηση το πρωί μετά την έγερση)
• Δείτε στο άρθρο του peptiko.gr εδώ τις 15 τροφές που απαγορεύονται διότι προκαλούν ή επιδεινώνουν τη δυσκοιλιότητα

Τροφές που προκαλούν δυσκοιλιότητα

Οι τροφές αυτές περιέχουν μεγάλη ποσότητα λιπαρών και μικρή ποσότητα φυτικών ινών με συνέπεια να επιβραδύνεται η πέψη, να μειώνεται η κινητικότητα του γαστρεντερικού σωλήνα και να υπάρχει χαμηλό υπόλειμμα δηλαδή μικρός όγκος κοπράνων.

1. Γάλα. Το γάλα περιέχει λιπαρά που επιβραδύνουν την πέψη. Επίσης περιέχει β-καζεΐνη και λακτόζη που οδηγούν σε παραγωγή αερίων και επιδεινώνουν τη δυσκοιλιότητα.
2. Κόκκινο κρέας. Η συστηματική κατανάλωση κόκκινου κρέατος σε συνδυασμό με μειωμένη πρόσληψη φυτικών ινών επιβραδύνει την πέψη. Το κόκκινο κρέας περιέχει πρωτεΐνες που διασπώνται (πέπτονται) δύσκολα από τον οργανισμό μας.
3. Τυρί. Όπως και το γάλα, το τυρί περιέχει πολλά λιπαρά που επιβραδύνουν την πέψη. Επίσης περιέχει β-καζεΐνη και λακτόζη που οδηγούν σε παραγωγή αερίων και επιδεινώνουν τη δυσκοιλιότητα.
4. Μπανάνα. Οι μπανάνες (ειδικά οι πράσινες, άγουρες) περιέχουν μεγάλη ποσότητα αμύλου που επιδεινώνει τη δυσκοιλιότητα
5. Καφές. Εάν καταναλώνετε καφέ σε καθημερινή βάση και ταυτόχρονα πάσχετε από χρόνια δυσκοιλιότητα, ίσως θα πρέπει να τον ελαττώσετε ή να τον κόψετε. Η καφεΐνη προκαλεί αφυδάτωση και οδηγεί σε δυσκοιλιότητα αρκετούς ανθρώπους.
6. Τηγανητά φαγητά. Τα τηγανητά φαγητά είναι πλούσια σε λιπαρά και επιβραδύνουν την πέψη. Επίσης συνήθως έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες.
7. Ψωμί. Το ψωμί περιέχει γλουτένη και οι άνθρωποι που πάσχουν από δυσανεξία γλουτένης (κοιλιοκάκη) πιθανόν να αντιμετωπίσουν πρόβλημα δυσκοιλιότητας. Επίσης το λευκό ψωμί περιέχει μικρή ποσότητα φυτικών ινών (μόλις μισό γραμμάριο φυτικών ινών περιέχεται σε μία φέτα λευκού ψωμιού).
8. Ζάχαρη. Τα γλυκά (όπως κέικ, μάφινς, κουλουράκια, μπισκότα) περιέχουν πολλά λιπαρά και λίγες φυτικές ίνες.
9. Αβγά. Τα αβγά δεν περιέχουν φυτικές ίνες, ενώ αντίθετα είναι πλούσια σε λιπαρά επιβραδύνοντας την πέψη.
10. Σοκολάτα. Η σοκολάτα προκαλεί δυσκοιλιότητα με 2 τρόπους: α) περιέχει πολλά λιπαρά που επιβραδύνουν την πέψη και β) περιέχει καφεΐνη που προκαλεί αφυδάτωση.
11. Ρύζι. Το λευκό ρύζι (λαπάς) χρησιμοποιείται για τη διακοπή της διάρροιας, ενώ επιδεινώνει τη δυσκοιλιότητα σε όσους ήδη πάσχουν από δυσκοιλιότητα.
12. Φαστ φουντ (σουβλάκια, τηγανητές πατάτες, γύρος, πίτσα, χάμπουργκερ κλπ). Τα φαγητά αυτά περιέχουν μεγάλη ποσότητα λιπαρών που επιβραδύνουν την πέψη. Επίσης περιέχουν ελάχιστες φυτικές ίνες, αν και τελευταία γίνονται της μόδας οι πίτσες με λαχανικά (vegetarian).
13. Πατατάκια. Τα πατατάκια (chips) περιέχουν πολλά λιπαρά και καθόλου φυτικές ίνες με συνέπεια να επιβραδύνουν την πέψη και να επιδεινώνουν τη δυσκοιλιότητα.
14. Κατεψυγμένα προμαγειρευμένα φαγητά. Ο τρόπος παρασκευής και κατάψυξης των έτοιμων αυτών φαγητών οδηγεί σε απομάκρυνση των φυτικών ινών που πιθανόν να περιείχαν αρχικώς. Επίσης περιέχουν συντηρητικά, λιπαρά και αλάτι που επιβραδύνουν την πέψη και επιδεινώνουν τη δυσκοιλιότητα.
15. Μήλα. Τα μήλα χρησιμοποιούνται στην αντιμετώπιση τόσο της διάρροιας όσο και της δυσκοιλιότητας. Τα ωμά μήλα όταν τρώγονται με τη φλούδα βοηθούν στη δυσκοιλιότητα, ενώ τα βραστά ή ψητά μήλα χωρίς τη φλούδα βοηθούν στη διάρροια. Ο βρασμός των μήλων μαλακώνει την κυτταρίνη  και αυξάνει τον όγκο των κοπράνων.

 

Πηγή:  peptiko.gr